|
|
|
|
|
پندهای نهج البلاغه؛ در باب «امانتداری و وفای به عهد»
گردآوری: زهرا مرادی ( کارشناس ارشد MBA ؛ این آدرس پست الکترونیک توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید )
«نهج البلاغه» به معنای «روش رسا سخن گفتن»، نام زیبایی است که سید رضی بر گلچینی از سخنان و نامه‌ها و بیانات امیر مومنان، علی علیه السلام نهاد.[1] هرچند رسیدن به قله‌ی رفیع معرفت علی بن ابیطالب با کند و کاو در نهج البلاغه میسر نمی‌گردد، اما بی تردید توجه و تدبر در کلام ایشان می‌تواند ما را با این شخصیت منحصر به فرد که خدایش امیر مومنان خطاب فرموده، بیشتر آشنا کند.[2]
در نوشتار پیش رو نکاتی را که امیر مومنان در باب امانتداری و وفای به عهد تذکر داده اند بیان می‌کنیم و امید داریم از این بیانات ارزشمند پند گیریم و بدان عامل باشیم:
نفرت خدا و خلق خدا از پیمان شکن
بپرهیز از خلف وعده كه آن موجب نفرت خدا و مردم از تو مى شود.[3]
وفای به عهد حتی با دشمن
اگر با دشمن خود پیمانی بستی یا به او جامه‌ی امان پوشاندی (وعده‌ی امان دادی) به عهد خویش وفا كن و آنچه تعهد کرده‌ای با حفظ امانت رعایت نما.[4]
نهی از خیانت حتی به دشمن
در آنچه به عهده گرفته‌ای خیانت مكن و پیمانی را كه بسته‌ای مشكن و دشمنت را [كه در پیمان توست] مفریب.[5]
ارزش وفای به عهد نزد اقشار مردم
هیچ یك از فرائض الهى همانند وفاى به عهد نیست كه مردم با وجود خواسته‌هاى گوناگون و دیدگاه‌هاى مختلفی که دارند، تا این اندازه [نسبت به آن هم عقیده باشند و] برای‌شان ارزشمند باشد.[6]
وفا به پیمان الهی
وفاداری به آنکه خود وفا به عهد [الهی] نکرده در واقع پیمان شکنی در برابر خداست و وفادار نماندن به آنکه خود [به عهد الهی] وفادار نبوده نزد خداوند وفاداری محسوب می‌گردد.[7]
امین مشمار
شخص رنجیده خاطر را [که تو موجبات دلخوری‌اَش را ایجاد نموده‌ای] امین مشمار.[8]
خیانت و کفر
هر خیانتی گناه است و هر گناهی نوعی كفر و در روز رستاخیز هر پیمان شكنی را پرچمی است كه با آن شناخته می‌شود.[9]
خویشتن داری از افشای راز
آن كسی كه راز خود را پنهان کند، اختیار به دست خود او خواهد بود [كه آن راز را پنهان نگه دارد یا آشکار نماید].[10]
ادای امانت الهی
هر كس كه نهان و آشكارش و کردار و گفتارش یكی باشد، امانت خدای بزرگ را ادا كرده و بندگی او را مخلصانه به جای آورده است.[11]
رسوای دنیا و آخرت
كسی كه امانت را خوار شمرد و در خیانت گام بردارد و خود و دینش را از آن (خیانت در امانت) منزه نسازد، درهای ذلت و رسوایی را در دنیا به روی خود گشوده و در قیامت خوارتر و رسواتر خواهد بود.[12]
بزرگترین خیانت
بزرگترین خیانت، خیانت به مردم است.[13]
در مذمت بی تفاوتی به وفای به پیمان‌های الهی
[امیر مومنان در سرزنش برخی مردم که در برابر شکسته شدن پیمان‌های الهی بی تفاوت بودند فرمود:] پیمان‌های خدا را شكسته می‌بینید و به خشم نمی‌آیید، در حالی كه از شكسته شدن پیمان‌های پدرانتان ناراحت می‌شوید.[14]
استحكام میخ به عهد
با کسانی پیمان ببندید که به وفای به پیمان همچون میخ استوار باشند.[15]
پیمان مسوولیت به همراه می‌آورد
کسی که چیزی از او خواسته می‌شود تا زمانی که وعده نداده، آزاد است [و پس از آنکه وعده‌ی اجابت داد، در گرو آن پیمان قرار می‌گیرد].[16]
پیروزی در گرو پنهان داشتن راز
پیروزی به وسیله‌ی دوراندیشی به دست می‌آید و دوراندیشی در به کار انداختن اندیشه حاصل می‌شود و به کار انداختن اندیشه با محكم نگه داشتن راز، به دست می‌آید.[17]
مطالب مرتبط
[1] . برای آشنایی بیشتر با این کتاب ارزشمند و انگیزه‌ی مولف آن می‌توانید به نوشته‌ی «برادر قرآن» در سایت محمد (ص) مراجعه فرمایید.
[2] . رسول خاتم فرمودند در شب معراج خداوند به من فرمود "یا مُحَمَّدُ إِنِّی قَدْ جَعَلْتُ عَلِیاً أَمِیرَ الْمُؤْمِنِین" یعنی: ای محمد همانا من علی را امیر مومنان قرار دادم: بحارالانوار، ج 37، ص 338.
[3] . "إِیاكَ ... فَتُتْبِعَ مَوْعِدَكَ بِخُلْفِكَ فَإِنَّ ... الْخُلْفَ یوجِبُ الْمَقْتَ عِنْدَ اللَّهِ وَ النَّاس": نهج البلاغه، ص 444، نامه 53.
[4] . "إِنْ عَقَدْتَ بَینَكَ وَ بَینَ عَدُوِّكَ عُقْدَةً أَوْ أَلْبَسْتَهُ مِنْكَ ذِمَّةً فَحُطْ عَهْدَكَ بِالْوَفَاءِ وَ ارْعَ ذِمَّتَكَ بِالْأَمَانَةِ": همان، ص 442، نامه 53.
[5] . "فَلَا تَغْدِرَنَ بِذِمَّتِكَ وَ لَا تَخِیسَنَّ بِعَهْدِكَ وَ لَا تَخْتِلَنَّ عَدُوَّكَ": همان.
[6] . "لَیسَ مِنْ فَرَائِضِ اللَّهِ شَیءٌ النَّاسُ أَشَدُّ عَلَیهِ اجْتِمَاعاً مَعَ تَفَرُّقِ أَهْوَائِهِمْ وَ تَشَتُّتِ آرَائِهِمْ مِنْ تَعْظِیمِ الْوَفَاءِ بِالْعُهُود": همان.
[7] . "الْوَفَاءُ لِأَهْلِ الْغَدْرِ غَدْرٌ عِنْدَ اللَّهِ وَ الْغَدْرُ بِأَهْلِ الْغَدْرِ وَفَاءٌ عِنْدَ اللَّه": همان، ص 513، حكمت 259.
[8] . "لَا تَأْمَنَنَّ مَلُولا": همان، ص 506، حكمت 211.
[9] . "كُلُّ غُدَرَةٍ فُجَرَةٌ وَ كُلُّ فُجَرَةٍ كُفَرَةٌ وَ لِكُلِّ غَادِرٍ لِوَاءٌ یعْرَفُ بِهِ یوْمَ الْقِیامَة": همان، ص 318، خطبه 200.
[10] . "مَنْ كَتَمَ سِرَّهُ كَانَتِ الْخِیرَةُ بِیدِه": همان، ص 500، حكمت 162.
[11] . "مَنْ لَمْ یخْتَلِفْ سِرُّهُ وَ عَلَانِیتُهُ وَ فِعْلُهُ وَ مَقَالَتُهُ فَقَدْ أَدَّى الْأَمَانَةَ وَ أَخْلَصَ الْعِبَادَةَ": همان، ص 382، نامه 26.
[12] . "مَنِ اسْتَهَانَ بِالْأَمَانَةِ وَ رَتَعَ فِی الْخِیانَةِ وَ لَمْ ینَزِّهْ نَفْسَهُ وَ دِینَهُ عَنْهَا فَقَدْ أَحَلَّ بِنَفْسِهِ الذُّلَّ وَ الْخِزْی فِی الدُّنْیا وَ هُوَ فِی الْآخِرَةِ أَذَلُّ وَ أَخْزَى: همان، ص 383، نامه 26.
[13] . "أَعْظَمَ الْخِیانَةِ خِیانَةُ الْأُمَّة": همان.
[14] . "قَدْ تَرَوْنَ عُهُودَ اللَّهِ مَنْقُوضَةً فَلَا تَغْضَبُونَ وَ أَنْتُمْ لِنَقْضِ ذِمَمِ آبَائِكُمْ تَأْنَفُون": همان، ص 154، خطبه 106.
[15] . "اعْتَصِمُوا بِالذِّمَمِ فِی أَوْتَادِهَا": همان، ص 499، حكمت 155. معنای دیگری که از این کلام استنباط می‌گردد این است: شرایط عهد و پیمان را همانند میخ محکم سازید تا به آن عمل شود. ؛ همچنین معنای دیگر عبارت است از: میخ‌های عهد و پیمان را بگیرید (در حفظ و وفای به عهد بکوشید): ترجمه و شرح نهج البلاغه فیض الاسلام، ج 6، ص 1164.
[16] . "الْمَسْئُولُ حُرٌّ حَتَّى یعِد": همان، ص 534، حكمت 336.
[17] . الظَّفَرُ بِالْحَزْمِ وَ الْحَزْمُ بِإِجَالَةِ الرَّأْی وَ الرَّأْی بِتَحْصِینِ الْأَسْرَار": همان، ص 447، حكمت 48.
به ما بپیوندید:
|
|
|
|
|
 | امروز: | 255 |
 | این هفته: | 6199 |
 | در مجموع: | 7544960 |
|